کاهش خسارت سرمازدگی در باغات
کاهش خسارت سرمازدگی درختان
برای افزایش آگاهی در مورد کاهش خسارت سرمازدگی درختان مقاله زیر را مطالعه نمایید.
سرما یکی از عوامل پراکنده شدن گونه‌های مختلف درختان بر روی کره زمین است. در مناطقی که سرمای شدید وجود دارد گونه‌ها یا ارقام مقاوم به سرما کاشته می‌شود.
در مناطقی که سرمای کمی وجود دارد از گونه‌های حساس به سرما به دلیل کاهش مقاومت آن‌ها نسبت به سرما استفاده می‌شود.
درختان برای مقاوم شدن به سرما ابتدا رشدشان متوقف شده و شروع به تولید ماده مقاوم به سرما می‌کنند. همچنین می‌توان با دادن کربوهیدرات‌ها به مقاومت بیشتر درخت نسبت به سرما اقدام کرد.
توجه داشته باشید که مصرف بی رویه کودهای ازت، آبیاری بیش از حد، هرس بی‌موقع، ریزش برگ‌های درخت سبب کاهش مقاومت درخت به سرما می‌شود.
در صورتی که پوست درخت نازک باشد در اثر سرما پوست آن‌ها شکاف خورده و شاخه‌های درخت شروع به سیاه شدن می‌کنند.
سرمازدگی در باغات
در صورتی که جبهه هوای سرد وارد منطقه شود و یا به اصطلاح سرمای دیررس بهاره و سرمای زودرس پاییزه بوجود آید سبب از بین رفتن و خسارت زیادی به جوانه‌های تازه و یا حتی میوه‌ها و گل‌ها وارد می‌کند.
میزان حساسیت میوه‌ها بیشتر است و در دمای 5/0- درجه‌سانتی‌گراد از بین می‌رود در صورتی که گل‌ها دمای 2- تا 3- درجه‌سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند.
سرمازدگی خسارت زیادی بر محصولات کشاورزی وارد می‌کند که کنترل وقوع آن با استفاده از راهکارهایی سبب کاهش این ضرر و زیان می‌شود.
انواع سرمازدگی
سرمازدگی به دو صورت باعث خسارت به درختان می‌شود:
سرمای جبهه‌ای
همانطور که از نام این سرمازدگی مشخص است این سرما در شبی سرد و ابری در دمای زیر صفر درجه‌سانتی‌گراد با انتقال یا ورود توده‌ای وسیع از هوای سرد به منطقه‌ای با هوای گرم رخ می‌دهد. کنترل این سرما کار دشواری می‌باشد.
سرمای تشعشعی
سرمای تشعشعی زمانی رخ می‌دهد که هیچ ابری در آسمان نیست و باد نمی‌وزد و هوا کاملا آرام است. در اثر این سرما وارونگی دما اتفاق می افتد و گرمای زمین کاهش می‌یابد. کنترل این سرمازدگی نسبت به سرمای جبهه‌ای آسان‌تر می‌باشد.
روش‌های مقابله با سرمازدگی درختان
در صورتی که خارج از زمان انتظار افت شدید و ناگهانی دما رخ دهد سرمازدگی اتفاق می‌افتد. سرمازدگی ممکن است در اوایل بهار و یا پاییز رخ دهد که ناشی از آزادسازی گرما از زمین به سمت آسمان، وزش بادهای سرد می‌باشد.
در صورتی که اقدامات پیشگیرانه صورت نگیرد صدمات جدی و جبران ناپذیری به گیاه و درخت وارد می‌شود و درختان باغ تغییر رنگ می‌دهند، رشد، فتوسنتز و جوانه زنی کم و یا متوقف، سیاه و تیره شدن رنگ برگ‌ها و شکوفه‌ها، افتادن گل‌برگ‌ها، تخریب بافت سلولی گیاه می‌شود.
از روش‌های که برای جلوگیری از سرمای دیررس بهاره و یا سرمازدگی بهاره وجود دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاشت ارقام دیرگل
انتخاب ارقام دیرگل در مناطقی که احتمال سرمای زودرس بهاره وجود داشته باشد مسئله‌‍‌ای مهم و ضروری می‌باشد.
ارقام دیرگل به دلیل تاخیر در تاریخ گل‌دهی میزان خسارت ناشی از سرمازدگی بهاره را به حداقل می‌رساند.
مصرف ترکیبات شیمیایی
به منظور تاخیر جوانه زنی درختان میوه هسته‌دار به مدت ۱۲-۴ روز از اتفن و تاخیر در گل‌دهی درختان در فصل بهار به مدت 14-7 روز از نفتالین استیک اسید استفاده می‌شود.
تعیین موقعیت مکانی بهتر باغ
باغ باید در محلی احداث شود که هوا در آن جابه جا شود. سرمازدگی در دامنه های شمالی بیشتر از دامنه های جنوبی است.
در صورتی که محل احداث باغ نزدیک به ساحل، برکه و یا جنگل باشد به دلیل رطوبت بالا میزان خسارت سرمازدگی بهاره کمتر خواهد بود.
در مناطق شیب‌دار، باغ را در شیب‌های شمالی احداث می‌کنند.
پاشیدن آب بر روی درختان
در صورتی که در هوای سرد به وسیله آبیاری بارانی و یا آب پاش بر روی شاخه و برگ‌های درختان آب ریخته شود باعث تشکیل یخ و آزاد شدن گرما می‌شود.
همچنین لایه‌ای یخ دور تا درو جوانه‌ها تشکیل می‌شود که سبب محافظت از جوانه در برابر سرما می‌شود.
عملیات زراعی
نوع خاک و سطح آن، رطوبت، عدم وجود علف‌های هرز و عدم شخم زدن از عوامل پیشگیری و محافظت کننده درختان در برابر سرمای بهاره می‌باشد.
نوع بافت خاک و تراکم و فشردگی آن از عوامل مهم درکاهش تاثیر سرما بر روی گیاه می‌باشد.
خاک‌های تیره حرارت بیشتری را در خود ذخیره می‌کنند.
همچنین می‌توان با پیوند زدن ارقام بر روی گونه‌های مقاوم خطر سرمازدگی را کاهش داد.
تغذیه گیاهان و مصرف کودهای شیمیایی یکی از عوامل مهم و موثر برای سلامت و مقاومت گیاه نسبت به سرمای دیررس می‌باشد.
توجه داشته باشید که مصرف کود ازته در این فصل ممنوع می‌باشد. همچنین استفاده از کودهای پتاسیم و کلسیم بشدت توصیه شده است.
استفاده از بخاری‌های باغی
استفاده از بخاری باغی دور تا دور باغ باعث گرم شدن موقت درختان می‌شود.
ایجاد دود
سوزاندن کاه، کود حیوانی، چوب، خاک ذغال، ذغال سنگ و بوته‌های خشک با ترکیب آب و گازوئیل (50% آب + 50% گازوئیل) در شب‌های سرد و تولید دود و ذرات معلق می‌کند سبب جذب حرارت توسط ذرات معلق و کاهش از دست رفتن حرارت از زمین می‌شود.
کاشت درختان بادشکن
کاشت درختانی همچون چنار، افرا و غیره در جهت شمالی باد سبب محافظت از باغ می‌شود.
ماشین‌های باد
استفاده از ماشین‌های تولید کننده باد هنگام طلوع آفتاب خسارات ناشی از شب سرد گذشته را کاهش می‌دهد.
همچنین به دلیل کم بودن سرعت آب شدن یخ در اطراف جوانه‌ها، باعث کاهش آسیب به جوانه‌ها می‌شود.
استفاده از ضد یخ‌ها، کف سازها، مه‌سازها، دستگاه چاهک معكوس انتخابی، اجتناب از خاک‌ورزی، حفاظت و رنگ كردن تنه درخت و عدم انجام سمپاشی و محلول پاشی در هنگام سرما می‌تواند خسارات ناشی از یخ زدگی و سرمای بهاره را کاهش دهد.
هرس دیرهنگام و آبیاری دیرهنگام
ایجاد تاخیر در هرس و آبیاری قبل از بیدار شدن درختان به دلیل ایجاد تاخیر در بیدار شدن درخت موجب کاهش خطر و خسارت سرمای دیررس بهاره می گردد.
سمپاشی قارچکش بردو
قارچکش بردو با خاصیت از بین بردن باکتریهای ایجاد کننده هسته یخ به افزایش مقاومت گیاهان در برابر خسارت سرما کمک می کند.
باغداران پسته برای جلوگیری از سرمازدگی و کاهش خسارت ناشی از سرما می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید:
نظرات کاربران