آفت کنه تارعنکبوتی
آفت کنه تارعنکبوتی
کنه تارعنکبوتی از خطرناکترین آفت گیاهان میوهدار، زراعی و گلخانهای محسوب میشود که خسارات جبران ناپذیری را به گیاه میزند و در صورتی که با آن مقابله نشود موجب مرگ گیاه میشود.
کنه تارعنکبوتی جزو عنکبوتها محسوب میشود. این کنهها بسیار ریز میباشند و دارای بیش از 1200 گونه میباشد که ۱۰۰ گونهی آن بهعنوان آفت شناسایی شده است.
از بین گونههایی که بهعنوان آفت شناسایی شدهاند گونه Teranychus urticae با نامهای کنه قرمز تارعنکبوتی، کنه تارتن، معمولی یا دولکهای یا دو نقطهای بیشترین خسارات را به همراه دارد.
کنه تارعنکبوتی بيضي شكل و دارای طول بدنی در حدود 5/0-4/0 میلیمتر میباشد. دیدن کنهها با چشم غیر مسلح مشکل است اما تارها در قسمت زیرین برگها قابل مشاهده است.
بسته به شرایط آب و هوایی و سن کنه رنگ آنها متغیر است و با تغییر فصول سال رنگ آنها تغییر میکند. در فصل زمستان رنگ آنها قرمز و نارنجی، در فصول دیگر سال زرد مایل به سبز میباشند.
کنه بالغ تارعنکبوتی در بین شکافهای گیاهان، زیرکلوخهها و در زیر شاخ و برگهایی که در زیر درخت ریخته شده و بقایای گیاهان زمستان گذرانی میکند. با شروع فصل بهار و مساعد شدن هوا کنهها به وسیله باد جا به جا میشوند و بر روی گیاه مستقر میشوند.
رشد آنها به رطوبت و دمای محیط وابسته است. رشد و تکثیر کنهها با کاهش دما و افزایش رطوبت رابطه عکس دارد. طول عمر کنه تارعنکبوتی ماده یک ماه میباشد و در این مدت ۱۲۰ -۸۰ تخم کروی شکل در زیر برگها می گذارند.
بعد از گذشت مدت زمان یک هفته تا دو هفته لاروهای بی رنگ با چشمانی قرمز سر از تخم در آورده و به مرور زمان بالغ میشوند. سرعت رشد جمعیت کنهها و تولید مثل آنها با شروع فصل گرما و در تابستان دو برابر میشود. در این فصل بیشترین خسارت را به همراه دارند.
خصوصیات کنه تارعتکبوتی
این کنهها دارای اندام سوزنی شکل در دهان خود هستند که به بافت گیاه آسیب زده و سبزینه سلول های گیاهی و شیره گیاهان را میمکند و لکههایی زرد رنگ بر جای میگذارند. برگهایی که توسط این کنهها آسیب دیدهاند به مرور زمان به رنگ قهوهای در آمده و در نهایت چروکیده و خشک میشوند.
این کنهها میتوانند گیاه را با تارهای ابریشمی که تولید میکنند بپوشانند و از تارها بعنوان وسیله حرکتی استفاده کنند. تنیدن تار به دور گیاه توسط کنه تارعنکبوتی و تغذیه از گیاه موجب از بین رفتن آن میشود.
کنه تارعنکبوتی بر روی محصولات زیادی از جمله بادمجان، سویا، خربزه، لوبیا، هندوانه، توت فرنگی، پنبه، خیار، ذرت، گردو، گوجه فرنگی، میخک، رز، صیفیجات و علفهای هرز تاثیر میگذارد و خسارات شدیدی را به درختان وارد میکند.
از علائم آلودگی گیاه به کنه تارعنکبوتی میتوان به تارهای تنیده شده بر روی برگها و در نهایت پیچیدن تار بر روی کل گیاه، زرد و قهوهای و در نهایت خشک شدن و ریزش برگها و جمع شدن گرد و خاک بر روی گیاه که سبب زیاد شدن و ماندگاری کنه بر روی گیاه میشود اشاره کرد.
یکی از راه های تشخیص کنه تارعنکبوتی وجود لکههای زرد و قهوهای رنگ بر روی رگ برگها و وجود سوراخهایی بر روی برگ میباشد. مشاهده تار در زیر برگها به تشخیص این آفت کمک فراوانی میکند.
روشهای پیشگیری از آلودگی باغ به آفت کنه تارعنکبوتی
یکی از روشهای پیشگیری آلودگی گیاه به کنه تارعنکبوتی کاهش دما و افزایش رطوبت است. زیرا کنه تارعنکبوتی به دمای پایین و رطوبت بالای محیط حساس هستند و رشد و نمو آنها با مشکل رو به رو میشود. جمع آوری شاخ و برگها و بقایایی گیاهان در باغ مسئله بسیار مهمی است زیرا این آفت در فصل زمستان در بین آنها زمستان گذرانی میکند.
با کاهش گرد و غبار موجود در محیط و گرد و غبار موجود بر روی برگها میتوان آلودگی را کمتر کرد. همچنین میتوان از براق کنندههای برگ استفاده کرد. آبیاری منظم و به میزان کافی صورت گیرد زیرا تجربه نشان داده است در صورتی که به گیاه تنش آبی وارد شود موجب افزایش تجمع کنهها میشود.
راههای کنترل و مبارزه با آفت کنه تارعنکبوتی
برای گنترل آفت کنه میتوانید از راههای زیر استفاده کنید:
روشهای طبیعی
از روشهای کنترل آفت کنه تارعنکبوتی میتوان به شستشوی گیاهان با آب برای از بین بردن گرد و غباری که بر روی برگ و کل گیاه وجود دارد این روش در کنترل آفت بسیار مهم میباشد. توجه داشته باشید که حتما زیر برگ شسته شود زیرا کنه تارعنکبوتی تنیدن تار را از زیر برگها شروع میکند.
همچنین برای جلوگیری از پراکندگی گرد و غبار میتوان از مالچ پاشی استفاده کرد.
توجه داشته باشید جداسازی گیاهان آلوده برای جلوگیری از انتقال و سرایت آلودگی به کل باغ و گلخانه بسیار حائز اهمیت است. در گلخانهها با کنترل دمای محیط از رشد و تولید مثل کنهها جلوگیری میشود.
همچنین آبیاری به موقع و منظم سبب کنترل جمعیت کنهها میشود زیرا استرس و تنش آبی گیاه سبب افزایش کنهها میشود. با مدیریت و کنترل علفهای هرز میتوان به کاهش جمعیت کنهها کمک شایانی کرد.
همچنین میتوان از اسپری کردن الکل و صابون حشره کش و یا آب و صابون بر روی گیاه نیز استفاده کرد. هرس و جداسازی برگهایی که آلوده به تار کنه عنکبوتی شدهاند نیز از انتقال کنه به کل گیاه جلوگیری میشود.
همچنین کشاورزان و باغداران باید از ارقامی که نسبت به کنه تارعنکبوتی مقاوم هستند استفاده کنند.
استفاده از روغن ولک تابستانه میتواند در کاهش جمعیت کنهها موثر باشد.
روشهای بیولوژیکی
از روشهای بیولوژیکی در کنترل آفت نیز استفاده میشود. دشمنان طبیعی زیادی در طبیعت وجود دارد که سبب از بین رفتن و شکار کنه تارعنکبوتی میشود.
از جمله این دشمنان طبیعی میتوان به کفشدوزک کنهخوار، توربال، بال توریان سبز، کنه شکارگر و سن شکارگر اشاره کرد.
روشهای شیمیایی
یکی از روشهای کنترل و مبارزه با کنه تارعنکبوتی استفاده از سموم شیمیایی میباشد. در روش شیمیایی باید میزان آلودگی کنه تارعنکبوتی گیاه مشخص شود.
سمومی که برای کنترل این آفت استفاده میشود شامل سم کنهکش، هکسیتیازون، آبامکتین (ورتیمک)، بیفنازات، آمیتراز (مایتاک)، سینامیت، کلوفنتازین، پروپاژیت (امایت)، پیرتروم، نیسورون، نئورون، دانیتول، فنبوتاتین، مروسید، سان مایت، باروك، دیفوکل، تترادیفون (تدیون)، پیرادیبین، روغن چریش و روغن رزماری میباشد.
نکته: توجه داشته باشید که از کنه کشهایی استفاده کنید که حشرات مفید را از بین نبرد و از طرفی از حشره کش به صورت مداوم استفاده نکنید زیرا کنه نسبت به آن مقاوم میشود. رعایت نکات ایمنی هنگام کار با مواد شیمیایی و حشره کشها بسیار مهم است.
نظرات کاربران